Sprawozdanie finansowe spółki z o.o. za 2014 r. nie będzie podlegało obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Czy w związku z tym spółka ta może skorzystać z jakichś uproszczeń dopuszczonych ustawą o rachunkowości? (pytanie nr 841456)

TAK. Jednostki, których roczne sprawozdania finansowe nie podlegają badaniu przez biegłego rewidenta w trybie art. 64 ustawy o rachunkowości, mogą stosować pewne uproszczenia dopuszczone tą ustawą.

Na mocy art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.) jednostkami, które nie będą musiały poddać swojego rocznego sprawozdania finansowego za 2014 r. obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta są jednostki niewymienione w art. 64 ust. 1 pkt 1-3 tej ustawy (m.in. spółki z o.o., spółki komandytowo-akcyjne, komandytowe, partnerskie, jawne, cywilne, przedsiębiorstwa osób fizycznych), jeśli w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, tj. w 2013 r., nie spełniły co najmniej dwóch z trzech następujących warunków:

• średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
   
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej 2.500.000 euro, tj. 10.368.000 zł,
   
• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro, tj. 20.736.000 zł.

Jeśli sprawozdania finansowe wymienionych jednostek nie będą podlegały za 2014 r. obowiązkowemu badaniu, wówczas jednostki te mogą już w 2014 r. skorzystać z uproszczeń i przyjąć je w zasadach (polityce) rachunkowości.

Po pierwsze, jednostki w ramach uproszczeń mogą dokonywać kwalifikacji umów leasingu na podstawie zasad określonych w przepisach podatkowych. Zezwala na to art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości. Wówczas umowy leasingu finansowego, które dla celów podatkowych są leasingiem operacyjnym, klasyfikowane są zarówno podatkowo, jak i bilansowo, jako umowy leasingu operacyjnego.

Po drugie, jednostki mają prawo zrezygnować z ustalania zwykłego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych i ustalać koszt wytworzenia produktu w sposób uproszczony (art. 28 ust. 4a ustawy o rachunkowości). Oznacza to, że przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu do kosztów bezpośrednich dolicza się koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto.

Po trzecie, w przypadku osób prawnych istnieje możliwość odstąpienia od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego na podstawie art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości. Przy czym możliwość skorzystania z tego ułatwienia jest zasadna wtedy, gdy różnica, jaka powstaje pomiędzy wynikiem finansowym brutto a podstawą opodatkowania po wyeliminowaniu tzw. różnic trwałych, nie jest znaczna.

Po czwarte, jednostki w ramach uproszczeń są uprawnione do rezygnacji ze stosowania zasad wynikających z rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. nr 149, poz. 1674 ze zm.). Wynika to z § 2 ust. 2 tego rozporządzenia. W takiej sytuacji klasyfikacja oraz wycena instrumentów finansowych odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości.

Ponadto, jednostki, których sprawozdania finansowe nie podlegają obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta nie muszą sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych (art. 45 ust. 3 ustawy o rachunkowości).

Należy zaznaczyć, że przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu opisanych ułatwień powinno się wziąć pod uwagę zasadę istotności, określoną w art. 8 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Możliwość wprowadzenia uproszczeń w rachunkowości wystąpi jedynie wówczas, gdy ich stosowanie nie wywiera istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Jeżeli skorzystanie z uproszczeń mogłoby wpłynąć w sposób niekorzystny na rzetelny obraz jednostki, wówczas jednostka nie powinna ich stosować.

Trzeba zwrócić uwagę, że w sytuacji gdy w jednostce pojawi się obowiązek poddania rocznego sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, traci ona prawo do stosowania wynikających z tej ustawy uproszczeń. Jednak w przypadku umów leasingu jednostka może w dalszym ciągu stosować przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do umów już zawartych na dzień utraty zwolnienia pod warunkiem, że różnice tym spowodowane nie zniekształcają istotnie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, lub takie przekształcenie jest praktycznie niewykonalne. Tak wynika z punktu 3.10. Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" stanowiącego załącznik do uchwały nr 6/12 Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia KSR nr 7 (Dz. U. Min. Fin. z 2012 r. poz. 34).