Pracownik ma w umowie o pracę określone wynagrodzenie w wysokości 1.600 zł. Od 1 stycznia 2014 r. pracuje w nocy i będzie miał wypłacany dodatek nocny w granicach 200 zł za miesiąc. Czy należy za pomocą aneksu podnieść w umowie o pracę wysokość wynagrodzenia do minimalnego, czy nie ma takiej konieczności? (pytanie nr 801930)
Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę określa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r. nr 200, poz. 1679 ze zm.). Przy czym wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia, które w 2014 r. wynosi 1.680 zł. Tylko w pierwszym roku pracy może być ono obniżone do 80% minimalnego wynagrodzenia. Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych (art. 6 ust. 4 ww. ustawy). Wyłączeniu podlegają tylko:
- nagrody jubileuszowe,
- odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Do wynagrodzeń osobowych zaliczane są m.in. inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy. Takie informacje wynikają z "Załącznika do objaśnień do sprawozdawczości z zatrudnienia i wynagrodzeń" dostępnego na stronie internetowej GUS. Dodatki za pracę w nocy nie są co prawda wymienione w tym załączniku konkretnie z nazwy, ale mieszczą się w kategorii innych dodatków, o ile przypadają na rozkładowe godziny pracy pracownika. Zatem należy je uwzględnić podczas porównywania wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika za miesiąc pracy do wynagrodzenia minimalnego. Takie też stanowisko w kwestii dodatków za pracę w nocy prezentuje Główny Inspektorat Pracy. W piśmie znak: GPP-471-4560-25/09/PE/RP stwierdza on, że: "(…) Według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych należą też dodatek m.in. za pracę w nocy. Mimo że taki stan rzeczy budzi wątpliwości i zastrzeżenia Państwowej Inspekcji Pracy, która postuluje o zmianę dotychczasowych przepisów w tej materii, to zgodnie z przepisami do minimalnego wynagrodzenia (…) możemy wliczać dodatek za pracę w nocy. (…)"
Do ustalenia wynagrodzenia minimalnego nie wlicza się dodatków nocnych za pracę nadliczbową.
Odnosząc się do pytania, jeżeli pracownik ma określone w umowie o pracę wyłącznie jednoskładnikowe wynagrodzenie w wysokości 1.600 zł, a otrzymuje jeszcze dodatki do wynagrodzenia za pracę w nocy, to nie ma konieczności podnoszenia tej płacy do kwoty 1.680 zł. Uzyskanie miesięcznie dodatków nocnych w wysokości około 200 zł, które zalicza się do wynagrodzenia minimalnego, pozwoli mu na wypracowanie wynagrodzenia co najmniej na poziomie minimalnym. Wymagane jest jednak wskazanie w umowie o pracę drugiego składnika wynagrodzenia, jakim jest dodatek za pracę w nocy. Zgodnie z art. 29 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.) w treści umowy o pracę należy m.in. wskazać wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Pozostawienie samej tylko kwoty wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 1.600 zł mogłoby wprowadzać pracownika w błąd odnośnie przysługującego mu wynagrodzenia. Taka kwota sugeruje otrzymywanie płacy minimalnej poniżej wysokości gwarantowanej.
Należy przy tym zaznaczyć, że nawet pozostawienie zapisów w umowie w obecnym kształcie obliguje pracodawcę do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia nie niższego niż minimalne.
