Spółka jawna przekazała na rzecz szkoły towar na nagrodę. Jak należy rozliczyć i ująć w księgach rachunkowych to zdarzenie? (pytanie nr 785546)
Przekazanie nieodpłatnie towarów na rzecz szkoły jest zdarzeniem pośrednio związanym z działalnością operacyjną jednostki. Spółka jawna powinna wartość towarów w cenie zakupu (nabycia) zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Jeżeli towary są objęte ewidencją magazynową w rzeczywistych cenach zakupu (nabycia), to do wyceny rozchodu należy przyjmować ceny, według których wyceniono ich przychód do magazynu. Na podstawie dowodu Wz dokonuje się wówczas następującego zapisu:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 33 "Towary".
W sytuacji gdy jednostka do wyceny przychodu towarów do magazynu stosuje stałe ceny ewidencyjne, np. na poziomie cen sprzedaży brutto, to oprócz wyksięgowania towarów z magazynu (zapisem: Wn konto 76-1, Ma konto 33), należy także wyksięgować odchylenia od cen ewidencyjnych towarów (z tytułu zarezerwowanej marży i zarezerwowanego VAT) przypadające na rozchód towarów, zapisem:
- Wn/Ma konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów",
- Ma/Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".
Gdyby zaś spółka jawna przyjęła do stosowania uproszczenie w ewidencji towarów polegające na odpisywaniu w koszty wartości towarów na dzień ich zakupu (zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości), to w takim przypadku należałoby wartość towarów przekazanych nieodpłatnie na rzecz szkoły wyksięgować z konta 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)", zapisem:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)".
Dla celów podatkowych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Tak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Wartość towarów przekazanych nieodpłatnie przez spółkę jawną na rzecz szkoły, których spółka nie ma prawa zaliczyć do kosztów podatkowych, wskazane jest ująć w ewidencji analitycznej prowadzonej do konta 76-1, tj. na koncie przeznaczonym do ujmowania kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (NKUP).
Przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa stanowi w myśl ustawy o VAT dostawę towarów - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów. Wynika to z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Jeżeli więc spółka jawna odliczyła podatek VAT zawarty w fakturze zakupu towarów, które następnie przekazała nieodpłatnie na rzecz szkoły, obowiązana będzie do ich opodatkowania. Obliczoną kwotę należnego VAT ujmuje się w księgach rachunkowych, np. na podstawie faktury wewnętrznej (jeśli podatnik takie wystawia) lub innego dokumentu księgowego, zapisem:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" (w analityce: Podatek należny VAT - NKUP),
- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego".
