Prowadzę działalność gospodarczą i jednocześnie pracuję na część etatu. Jako przedsiębiorca opłacam składki społeczne i zdrowotną, ponieważ z umowy o pracę uzyskuję wynagrodzenie w kwocie niższej niż minimalne. W tym miesiącu zawarłam też umowę zlecenia (z inną firmą niż mój pracodawca) na kwotę 1.000 zł. W kwietniu br. mój łączny przychód z etatu i ze zlecenia przewyższy wysokość minimalnej płacy. Czy w takim przypadku w kwietniu 2015 r. będę mógł zapłacić z tytułu prowadzonej działalności tylko składkę zdrowotną? (pytanie nr 907864)
Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca będzie musiał zapłacić za kwiecień 2015 r. zarówno składki społeczne, jak i składkę zdrowotną.
W sytuacji gdy dana osoba wykonuje jednocześnie:
- pracę z tytułu zatrudnienia na etacie i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie niższe niż minimalne,
- działalność gospodarczą oraz
- umowę zlecenia,
drugi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych - obok stosunku pracy - uzależniony jest od wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy zlecenia (tj. wynagrodzenia uzyskiwanego ze zlecenia, od którego zleceniobiorca ma naliczane składki emerytalno-rentowe). Jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z racji wykonywanej umowy zlecenia jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru tych składek z racji prowadzonej działalności, tj.:
- 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych (w 2015 r. - 2.375,40 zł) lub
- 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia - jeżeli dana osoba korzysta z ulgi dla nowych przedsiębiorców (w 2015 r. - 525 zł),
drugim tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest prowadzenie działalności gospodarczej.
Tylko jeśli przychód uzyskiwany ze zlecenia wynosiłby co najmniej tyle, ile obowiązująca przedsiębiorcę najniższa podstawa wymiaru składek społecznych z racji prowadzonej firmy, mógłby on wybrać, z którego tytułu opłacałby obowiązkowe składki społeczne (obok oczywiście składek opłacanych z etatu): jako przedsiębiorca czy jako zleceniobiorca.
Należy wskazać, że w przypadku jednoczesnego zatrudnienia w ramach stosunku pracy i prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykonywania umowy zlecenia, ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe z każdego tytułu, czyli zarówno z umowy o pracę, jak i z prowadzonej działalności, a także ze zlecenia. Składka zdrowotna powinna więc być opłacana przez: pracodawcę (po potrąceniu jej z wynagrodzenia wypłacanego z etatu), przez zleceniodawcę (po potrąceniu jej z przychodu z umowy zlecenia) oraz samego przedsiębiorcę - niezależnie od wysokości przychodu uzyskiwanego z danego tytułu oraz tego, czy z danego tytułu jest objęty ubezpieczeniami społecznymi dobrowolnie, czy obowiązkowo.
Ponieważ uzyskiwane przez uczestnika forum wynagrodzenie z etatu jest niższe niż kwota aktualnie obowiązującej minimalnej płacy, musi on jako przedsiębiorca opłacać obowiązkowe składki społeczne.
Z pytania nie wynika natomiast, jaka obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli założymy, że jest to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, to wynagrodzenie, które uzyska w kwietniu br. z umowy zlecenia (1.000 zł), będzie niższe niż wysokość obowiązującej go najniższej podstawy wymiaru składek społecznych z prowadzonej działalności (1.000 zł < 2.375,40 zł). W takim przypadku nie mógłby w kwietniu br. zmienić tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z działalności gospodarczej na umowę zlecenia. Z tytułu prowadzonej działalności musiałby opłacić za kwiecień tzw. pełny ZUS (jeśli nie ma ukończonych 60 lat - również składkę na FP). Takiej zmiany mógłby dokonać, gdyby korzystał z ulgi dla nowych przedsiębiorców i opłacał składki społeczne od ulgowej podstawy (przykład).
Przykład Pan Rafał prowadzi działalność gospodarczą i jednocześnie pracuje na 1/2 etatu. Z umowy o pracę uzyskuje oskładkowany przychód w kwocie 1.500 zł, czyli niższej niż minimalna płaca (1.500 zł < 1.750 zł). Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej ma więc obowiązek opłacać nie tylko składkę zdrowotną, ale też składkę na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Jako nowy przedsiębiorca opłaca składki społeczne od podstawy w wysokości 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2015 r. - od kwoty 525 zł. Od 1 do 31 marca br. wykonywał umowę zlecenia (dla innej firmy, aniżeli jego pracodawca), z której uzyskał w marcu br. wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł. Jego przychód ze zlecenia był wyższy niż obowiązująca go najniższa podstawa wymiaru składek społecznych z racji prowadzonej firmy (1.000 zł > 525 zł). W marcu mógł więc zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych - z działalności na zlecenie i jako przedsiębiorca opłacić za marzec tylko składkę zdrowotną. |